Hayatımızı İyileştiren Ama Tarihte Yer Almayan 8 Kadın
Dünyada neredeyse 5 milyar insan birer bilgisayara sahip, ancak ilk bilgisayarın yaratılmasının arkasında 6 kadın olduğunu bilmeyenlerin de sayısı bir o kadar fazla. Ne yazık ki, bilgisayarın icadında yer alan bu 6 kadın gibi, diğer kadın mucitler de tarihte genellikle göz ardı ediliyor. Saç düzleştiriciden çocuk bezine kadar günlük ev eşyalarımızın çoğu kadınlar tarafından icat edildi, ancak biz bunun farkında bile değiliz. Hadi, bunu hep birlikte değiştirelim.
Olumlu Bak ekibi olarak, çığır açan çalışmaları ve icatlarıyla her şeyin mümkün olduğunu kanıtlamış yetenekli kadınları takdir edebilmemiz için bu yazıyı hazırladık.
1. Cüzzam hastalığının tedavisi
Alice Ball tarafından bulundu.
Bu genç kimyager, hastalarına şolmgra yağı enjekte ederek cüzzam tedavisini buldu. Bu, insanların cüzzamlı gruplarından salınmalarını sağladı. Ancak, ne yazık ki, genç kimyager çalışmalarının yarattığı etkiyi hiç görmedi. Alice Ball 1916’da 24 yaşında bir hastalıktan aniden hayatını kaybetti.
Ölümünden sonra, üniversitesinin rektörü araştırmalarına devam etti ve şimdi cüzzam hastalığını ilk tedavi eden kişi olarak hatırlandığı için tüm övgüyü aldı.
2. Dünyanın ilk jinekoloğu
Kim: Salerno’lu Trotula
On birinci yüzyılda bu kadın doktor İtalya’da yaşadı ve kadın sağlığı koşulları ve hastalıkları hakkında birkaç metin yazdı. Çalışmaları yüzyıllar boyunca çok önemliydi, ancak birçok kişi çalışmalarını Salerno’lu Trotula’nın değil, bir erkek tarafından yayınlandığını savundu. Hatta bazıları, kitaplarının birkaç kişi tarafından yazıldığını ve doktor kadın olduğu için gerçekte hiç var olmadığını öne sürdü.
3. Su geçirmez ve tek kullanımlık çocuk bezleri
Marion Donovan tarafından bulundu.
Bu dâhi anne, 1951’de çalışmasının patentini alarak su geçirmez çocuk bezi fikrini başarıyla ortaya attı. O zamanlar su geçirmez bebek bezleri çok başarı elde etti. Ancak, bezlerin tek kullanımlık bir versiyonunu icat ettiğinde, bu yeni tasarım her üretici tarafından reddedildi.
Victor Mills, 1961 yılında (Türkiye’de Prima olarak bilinen) Pampers adlı şirketi kurdu. Tek kullanımlık çocuk bezlerini toplu olarak üretmeyi başardı ve Marion, Pampers modern bebek bezinin öncüsü hâline gelmesinden uzun süre önce unutuldu.
4. “Hound Dog” adlı şarkıyı asıl söyleyen
Willie Mae Thornton tarafından söylendi.
Bu, belki de Elvis Presley tarafından söylenen en ünlü şarkılardan biridir. Fakat, onu ilk söyleyen Presley değildi. Aslında bu şarkı, ilk olarak blues şarkıcısı ve söz yazarı Willie Mae “Big Mama” Thornton tarafından söylendi. 1953’te 2 milyon kopya satarak R&B listelerinin zirvesine yükseldi. Ancak, Thorton bu hit şarkıdan sadece 500 dolar kazandı.
Birkaç yıl sonra, Elvis şarkıyı aldı ve daha yaygın bir izleyici kitlesi için uyarladı. Hound Dog anında bir hit haline geldi ve Elvis’in bir yıldız olmasına yardımcı oldu, ona neredeyse bir servet kazandırdı. Willie Mae ise 1984 yılında yoksulluk içinde öldü.
5. Saç düzleştiriciler
Ada Harris tarafından bulundu.
Saç düzleştiriciler ilk olarak 1890’larda icat edildi. Ada Harris, buluşunun patentini 1893’te aldı, ancak saç düzleştiriciler konusunda sıklıkla itibar gören Marcel Grateau oldu. Bunun nedeni, Marcel Grateau’nun daha önce 1852’de saç maşası icadıyla ün kazanması olabilir.
Ada, özellikle Madam C.J. Walker’ın saç düzleştiriciye benzer şekilde çalışan sıcak tarağı icat etmesinden sonra, icadı ile hiçbir zaman fazla bir başarı elde edemedi ve tanınmadı.
6. Hipermetin kurgusu
Judy Malloy tarafından icat edildi.
Hipermetin kurgusu, okuyucuların anlatıyı yeniden şekillendirmek için hikayenin bölümlerini istedikleri sırayla tıklayabilecekleri çevrimiçi bir kitaptır. Malloy 1986’da Roger Amca olarak bilinen bu türün ilk hikayesini yayınladı.
Ancak, Michael Joyce adlı bir romancı, 5 yıl sonra 1990’da yayınlanan öğleden sonra, bir hikaye isimli eseriyle birçok kişi tarafından hipermetin kurgunun mucidi olarak hatırlanır. 1992’de bir New York Times kitap eleştirmeni, Michael Joyce’u hipermetin kurgusunun “büyükbabası” olarak adlandırdı ve onu mucidi olarak tarihe geçirirken Judy’yi tamamen göz ardı etti.
7. Soyu tükenmiş cüce memeliler
Dorothea Bate tarafından keşfedildi.
Bu paleontolog, yirminci yüzyılın başlarında fosillerle yaptığı çalışmalar sayesinde tarih öncesi yaşamla ilgili en büyük keşiflerini yaptı. Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde işe alınan ilk kadınlardan biri olarak, soyu tükenmiş birkaç türün yanı sıra eski memelilerde cücelik ve devlik kanıtlarını keşfetti.
Yaşadığı zaman nedeniyle, Bate’in çalışmaları geniş çapta tanınmadı. Keşifleri bugün hâlâ arkeologlar ve paleontologlar tarafından bilinmesine rağmen, Dorothea Bate’in çalışmaları büyük ölçüde tanınmıyor ve hak ettiği övgüyü hiçbir zaman alamadı.
8. İlk elektronik bilgisayar
6 kadın mucit tarafından programlandı.
ENIAC bilgisayarı ilk elektronik bilgisayardı ve 1943 ile 1945 arasında yapıldı. 6 kadın, makinenin ana programcıları olarak ilk elektronik bilgisayara hayat verdi: Kay McNulty, Betty Jennings, Betty Snyder, Marlyn Wescoff, Fran Bilas ve Ruth Lichterman. Buna rağmen, bildiğimiz şekliyle hayatı değiştirecek olan bilgisayarın mucidi olarak sıklıkla John Mauchly anılır.
Sizin örnek aldığınız kadınlar kimler? Neden? Yorumlarda bizimle paylaşın!