Keşke Okulda Öğretilse Dediğimiz 11 Para Kuralı
Bir araştırmaya göre, genç yetişkinlerin yaklaşık üçte biri finansal okuryazarlıktan, iyi para yönetimi becerilerinden ve gelir istikrarından yoksun. Paranın nasıl düzgün bir şekilde kullanılacağı ve gençken doğru finansal kararların nasıl alınacağı herkesin öğrenmesi gereken konulardır. Dünyaya açılmadan ve paramızı idare etmeden önce yapabileceğimiz en iyi şey, ileride zorlanmamak için kendimizi eğitmektir.
Olumlu Bak ekibi olarak, birçok gencin konu para olduğunda yaptığı 11 hatayı göstermek ve bu öğrenme sürecine size yardımcı olmak istiyoruz.
1. Zengin arkadaşlara ayak uydurmaya çalışmak
Bizden daha zengin olan arkadaşlarımızla vakit geçirdiğimizde onlara ayak uydurmak, özel tasarım kıyafetler ile lüks arabalar satın almak ve dünyanın her yerine pahalı geziler yapmak zorunda kalabiliriz. Ancak sadece zengin birinin yaşam tarzına ayak uydurabilmek için kendinizi borca sokmamak ve bu konudaki sınırlarınızı bilmek oldukça önemlidir. Sonuçta başarı ve para, bazı insanlar için hayatın farklı aşamalarında gelir ve bunlara sahip olduğumuzda akıllı davranmamız gerekir.
2. Maaşı düzgün harcamamak
Mali durumunuzu doğru bir şekilde yönetmek ve bunu mümkün olduğunca erken yapmayı öğrenmek sizin için son derece önemli olacaktır. Aslında, 50/30/20 bütçe kuralı, finansal istikrar sağlamak için takip edilmesi kolay ve basit bir kuraldır. Bu kurala göre, gelirinizin %50’sini kira, yemek, ulaşım ve faturalara, %20’sini tasarruf ve borç ödemelerine, kalan %30’unu da kendinize ve istediğiniz her şeye harcamalısınız.
3. Sürekli dışardan sipariş vermek
Evden taşındığınızda ve her zaman evde sizi bekleyen güzel, sıcak, pişmiş yemekler olmadığında, tekrar tekrar dışarıdan yemek sipariş etmek cazip gelebilir. Bu ise gıdaya aşırı harcama yapmanıza ve mali istikrarınızın bozulmasına neden olur. Bunun yerine markete gidin, ihtiyacınız olan ürünleri satın alın ve yemeğinizi kendiniz pişirin. Yemek yapamıyorsanız işe nasıl yapıldığını öğrenmeye çalışarak başlayabilirsiniz.
4. Kredi kartını çok erken almak
Kredi kartını erken almak, kredi puanınız için iyi olabilir, ancak yalnızca sorumlu davranırsanız işinize yarayacaktır. Aylık ödemeleri yapacak paranız yoksa fakat yine de ihtiyacınız olup olmadığından emin olmadığınız birçok şeyi satın alma dürtüsünü hissediyorsanız en azından iyi maaşlı bir işiniz olana kadar beklemek en iyi tercihtir.
5. Emeklilik için plan yapmamak
20’li yaşlarındayken ve hayatınızın en güzel zamanını yaşıyorken bu kadar ileriyi düşünmek istemeyebilirsiniz. Ancak ileriyi göz önünde bulundurmamak büyük bir hatadır. Mümkün olan en kısa sürede bir emeklilik hesabına para yatırmaya çalışmalısınız; çünkü yatırdığınız para zamanla faiz toplar ve altın yıllarınızda harcayacak daha çok paranız olur.
6. Sigortayı umursamamak
20’li yaşlarınızda kendinizi bir süper kahraman gibi hissedebilirsiniz, ancak yenilmez değilsiniz ve yaralanmalardan, hastalıklardan, afetlerden veya diğer sorunlardan tamamen güvende olduğunuzu düşünmemelisiniz. O yüzden, sigorta yaptırmayı ihmal etmemelisiniz. Örneğin, kiracı sigortası, hırsızlık, yangın veya sel gibi acil bir durum sigortası, yeri gelince size para kazandıracaktır. Sağlık sigortası ise kötü bir şey olması durumunda binlerce lira tasarruf etmenizi sağlar. Kendinizi korumak için elinizden gelenin en iyisini yapmak oldukça önemlidir.
7. Erken risk almamak
Mağazadaki mevcut işinizi ya da Uber için araba kullanmayı sevmiyor olabilirsiniz. Ancak en azından istikrarlı bir gelir sağladığı ve güven verdiği için o işi bırakmaya da gönlünüz olmayabilir. Lakin hayatınızın geri kalanında yapmak istediğiniz iş bu değilse özellikle de 20’li yaşlarınızdayken, staj yapmak zorunda kalsanız bile risk almaktan korkmamalısınız. Bu iş ücretsiz ya da az maaşlı olabilir, fakat geleceğinizi daha iyi hâle getireceğinden, sevdiğiniz ve yapmak isteyeceğiniz bir iş için staj yapmaktan ve en alttan başlamaktan korkmamalısınız. Sonuçta 20’li yaşlarınız yeni bir beceri öğrenmeniz için en iyi zamandır. Hem şimdi başlamak, hayatınızda çok daha sonra kariyer değiştirmek zorunda kalmaktan daha iyidir.
8. Çok erkenden evcil bir hayvan sahibi olmak
Bir evcil hayvan sahibi olmak, kendi evinize çıktıktan sonra bağımsız hayatınızın bir sonraki adımı gibi görünebilir. Ancak bu da iyi bir fikir değildir. Elbette, bu sevimli ve tüylü arkadaşlar sizin en iyi arkadaşlarınız; ancak her şey bu kadarla kalmaz. Evcil hayvanların bakımı çok pahalıdır, çünkü onların da yiyecek, oyuncak, aşı, veteriner kontrolü veya tıraş gibi çeşitli ihtiyaçları vardır. Bütün bu masraflar birikerek maaşınızın büyük bir kısmına mal olabilir. Bu nedenle, bir evcil hayvana sahip olmayı ve ona bakmayı göze alıp alamayacağınızı düşünmeniz gerekir, çünkü bu oldukça büyük ve önemli bir sorumluluktur.
9. Kendinizi mutlu etmek için para harcamak
Birçoğumuz, muhtemelen sadece kendimizi üzgün hissettiğimiz için ihtiyacımız olmayan bir şey satın almışızdır. Lakin ilk başta kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlıyor olsa da bu satın almalar, sorunlarımızın çözümü değildir. Bu davranış, aslında sadece gerçekten ihtiyacımız olan şeyler için harcamamız gereken ve zor kazanılan paramızı boşa harcamaktır. Kendinizi mutlu etmek çoğu zaman önemli ve iyidir, ancak yine de sorumlu bir şekilde yapılmalıdır.
10. Evden çok erken ayrılmak
18 ya da 21 yaşına geldiğiniz anda, büyük dünyada bağımsız ve kendi başınıza olmak için ailenizin evini terk etmeniz gerektiğini düşünebilirsiniz. Elbette, kendi başınızın çaresine bakmayı ve bağımsız olmayı öğrenmek güzeldir. Ama bu konuda da akıllıca davranmakta fayda var. Kendi evinize taşınmak, kendi kiranızı ve faturalarınızı ödemeye başlamanız, yemek yapmayı öğrenmeniz ve ilk evinizin büyüdüğünüz ev kadar güzel ve rahat olmayabileceği anlamına gelir. Yetişkin yaşamınızdaki bu büyük adımı atarken bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu arada, taşınmadan önce biraz beklemenizde hiçbir sorun yok. İyi ve stabil bir gelire sahip düzgün, istikrarlı bir işiniz olduğunda, taşınmak için kendinizi çok daha rahat hissedersiniz, çünkü kendinize bakmak için gereken şeylere rahatça sahip olabilirsiniz.
11. Hâlâ 20’li yaşlarınızdayken her şeyi çözmeyi düşünmek
Pek çok genç insan, ister okul ister iş ister kira ödeme ya da hepsi bir arada olsun, hayatları ve sorunları hakkında stres ve panik içindedir. Pek çok insan ise aradığı şeyi hemen bulmaz ve yetişkin yaşamına iyi bir başlangıç yapamaz. Ayrıca, düşündüğümüzün aksine pek çok insan her şeyi çözmüş değildir. İlk işinizin harika, yüksek maaşlı ve ideal kariyeriniz olmasını bekleyebilirsiniz, ancak çoğu durumda gerçek böyle olmaz ve bu, kesinlikle bir sorun değil. İşinizi, oturduğunuz daireyi değiştireceksiniz, arabanız size sorun çıkaracak, onunla uğraşacaksınız ve tüm bu deneyimler sonunda size yardımcı olacak. Henüz ne yaptığınızı veya ne yapacağınızı bilmemeniz sorun değil, bunu zamanla anlayacaksınız.
Bonus: Gerçek bir hayattan bir hikâye
Eski kocam ve ben, tüm ev masraflarımızı benim maaşımdan ödersek para biriktirmenin daha kolay olacağı konusunda hemfikirdik. O yüzden onun maaşıyla hem tasarruf hem de büyük alışverişlerimizi yapardık hem de vergi faturalarını öderdik. Ancak boşandık ve hiç ödemediği vergi faturalarının yarısını bana kaldı. Biriktirdiği onca para ise... Evet, bana o paradan hiçbir şey kalmadı. Eski kocam ise yeni karısına o para ile güzel bir yüzük aldı ve balayı yaptılar. Bir daha asla kimseye param konusunda güvenmeyeceğim. Ya her şeyi yarıya yarıya hallederiz ya da ben yokum. © flyingcatpotato / Reddit
Parayla ilgili keşke küçükken bilseydim dediğiniz şeyler var mı? Gerçek dünyaya atılan gençlere para yönetimi hakkında tavsiyeleriniz nelerdir? Tavsiyelerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşın!