Ebeveynlik Tarzınız Çocuğunuzu Arkadaşları Arasında Daha Popüler Kılabilir, İşte Nedeni

Her iyi ebeveyn, çocuğunu mutlu ve başarılı bir birey olarak yetiştirmek için elinden geleni yapar. Fakat arkadaşlığın, insanın genel sağlığını iyileştirmesinin yanı sıra hayattan zevk almasında önemli bir rol oynadığı ve hatta daha uzun yaşamasını sağladığı da anlaşıldı.

Olumlu Bak’ta ebeveynlerin, çocuklarının hayatın bu önemli alanında daha başarılı olması için neler yapabileceğini öğrenmeye karar verdik.

1. Popülerlik değişebilir.

Okuldaki popülerlikten bahsedince aklımıza hemen “havalı çocuklar” geliyor. (Kötü Kızlar’daki Regina George’u hatırlayın) Ama bu, popülerliğin tek bir türü olan statüyle ilgili. Okul hiyerarşisinde daha yukarılara tırmanmaya çalışan çocuklar ve ergenler tehlikeli aktivitelere katılabiliyor veya saldırganlaşıyor. Ek olarak statüye takıntılı olan insanlar, büyüdükleri zaman ilişki sorunları yaşayabiliyor.

Popülerliğin başka bir çeşidi de beğenilirliktir. Psikolog Mitch Prinstein’a göre, başkaları tarafından beğenilen çocuklar sakin bir şekilde liderlik ediyor, başkalarına yardım ediyor ve iş birliği yapıyor. Kişiler arasındaki iyi ilişkilere dayanan böyle bir popülerlik, daha sonraki hayatlarında onlara yardımcı oluyor: Bir araştırmanın gösterdiğine göre, bu çocuklar, büyüdükleri zaman daha çok kazanıyor.

2. Kendi deneyimlerinizi düşünün.

Anne babalar, çocuklarının daha beğenilir olmalarını sağlayabilir. Çünkü bu özellik, çoğunlukla anne babanın ebeveynlik tarzına göre şekilleniyor. Önce kendi okul yıllarınızı hatırlayın. Derinlerde yatan bir travmanız, çocuğunuzu olumsuz olarak etkileyebiliyor. Araştırmalar, ergenlik yıllarını düşmanca bir ortamda geçiren anne babaların, çocuklarının ilişkilerini pek dikkate almadıklarını ve gerektiği zaman müdahale etmediklerini gösteriyor.

Ne yapabilirsiniz: Çocukluğunuzdaki ve ergenlik yıllarınızdaki ilişkilerinizi gözden geçirin. O dönemlerde kendinizi yalnız ve endişeli hissettiyseniz o hislerin üstesinden geldiğinize emin olun ki, çocuğunuzun ilişkilerine bakışınızı etkilemesin.

3. Eleştirirken dikkatli davranın.

Çocuğunuza aşırı derecede eleştirel yaklaşmanız onun daha saldırgan olmasına neden olabilir ve davranış sorunlarına yol açabilir. Bu, çocuğunuzun akranları tarafından daha az beğenilir olmasına sebep olabilir, çünkü ilişkilerini kötü bir şekilde etkiler. İyilik ve iş birliği yapmak gibi özellikler örnek alınan kişilerden öğrenildiği için başka insanlara olan davranışlarınızda bunları sergilemeniz iyi olabilir.

Ne yapabilirsiniz: Çocuğunuz yanınızdayken sadece ona karşı değil, başkalarına karşı da öfkeli davranmamak için tepkilerinizi mümkün olduğu kadar kontrol etmeye çalışın.

4. İşin anahtarı duygusal kontroldür.

Bir çocuğun daha anlamlı arkadaşlıklar kurabilmek için duygularını iyi bir şekilde kontrol edebilmesi gerekiyor. Bu, ona baskı uygulamanız anlamına gelmiyor, hatta tam tersi şekilde davranmalısınız. Çocuklar, bir şeyi ifade etmeleri gerektiği hâlde bunu yapamadıkları zaman sorun yaratır. Burada empati önemli bir rol oynar. Bir çocuk bu şekilde, bir duygu olumlu olmasa bile bunun tehlikeli olmadığını, ebeveyninin onu dinleyip yardım etmek için yanında olduğunu bilir.

Ne yapabilirsiniz: Çocuğunuzun kendisinin anlaşıldığını hissetmesi için enlinizden geleni yapın ve yaşadığı duygularla, özellikle de olumsuz olanlarla başa çıkmasına yardımcı olun.

5. İşe biraz dâhil olmanızın zararı olmaz.

Araştırmalar, anne babaların çocuklarının arkadaşlıklarına müdahil olmalarının hem iyi hem de kötü sonuçlar verebileceğini gösterdi. Mesela, küçük çocuklar için oyun buluşmaları düzenlemek iyi bir fikirdir, ama büyüdükleri zaman kendi ilişkilerini kendilerinin kurmalarına izin vermek daha doğru olur. Genel olarak bakarsak bu araştırma, aşırı psikolojik kontrolün çocuklarınızın arkadaşlıklarını mahvedebileceğini kanıtlıyor.

Ne yapabilirsiniz: Küçük çocuklarınızın daha fazla arkadaşla tanışmasını sağlayın, ama büyürlerken daha az ve sadece gerektiği zaman müdahil olmaya çalışın.

6. Çocuğunuza önce insanın kendisini sevmesi gerektiğini öğretin.

Bir araştırmaya göre, çocukların kendilerine duydukları saygı, popülerlik konusunda önemli bir rol oynuyor. Psikolog Mitch Prinstein, hayatımızdaki kötü şeylere nasıl tepki vereceğimizi ve suçu kendimizde değil, (“Başarısız oldum, çünkü yeterince akıllı değilim”) durumlarda ve koşullarda (“Teste hazırlanmak için yeterli zamanım yoktu”) bulmayı öğrenmemiz gerektiğine inanıyor.

Ne yapabilirsiniz: Çocuğunuza sorumluluğu öğretin, ama sürekli suçu üstlenen kişi olmanın olumsuz olaylara verilen sağlıklı bir tepki olmadığını da unutmayın.

7. Aranızdaki bağı sağlamlaştırın.

Çocukların akranlarıyla, annelerinin ve babalarının onlarla kurduğu şekilde iletişim kurduğundan bahsetmiştik. İşte, burada devreye bağlılık kurma tarzı giriyor. Araştırmacılara göre, ebeveynlerin güvenli bir bağ kurmak için uğraşması gerekiyor. Bu sayede çocuk, kendine dünyayı tek başına keşfedecek kadar güven duymayı öğreniyor ve anne babasının daima yanında olduğunu biliyor.

Ne yapabilirsiniz: Aşağıdaki bağlanma biçimlerini inceleyin ve sizin çocuğunuzla aranızdaki bağın sağlam olduğundan emin olun.

Bonus: Bağlanma biçiminizi kontrol edin.

• Güvenli bağlanma. Bu bağlanma tarzı en mükemmelidir. Ebeveynler, çocukları için daima hazırdır. Çocuklarının ihtiyaçlarını anlarlar ve gerekirse onları korumak için yanlarında olurlar. Çocuklar büyüyünce sağlıklı öz saygı duygusuna ve iyi ilişkilere sahip olur.

• Endişeli-güvensiz bağlanma. Bu tip bağlanma, anne babanın düzgün bir şekilde ilgilenmemesiyle ortaya çıkar. Sonuç olarak çocuk, onlara tam olarak güvenemez. Bu korunma eksikliği, çocuğun öfkeli ve muhtaç olmasına yol açar. Güven sorunları yaşamasına da sebep olabilir.

• Kaçınmalı-güvensiz bağlanma, anne veya babanın bir çocuğu ihtiyacı olduğu zaman rahatlatmayı başaramamasıyla ortaya çıkar. Bu durum söz konusu olduğunda yetişkinler, çocukların hislerine aldırmaz ve yardımcı olmayı reddeder. Çocuklar ise bunun sonucu olarak duygularını bastırmayı ve zorluklarla karşılaştıkları zaman sadece kendilerine güvenebileceklerini öğrenir.

• Dağınık-güvensiz bağlanma, bir anne ya da baba, çocuğunun ihtiyaçlarına yetersiz bir şekilde karşılık verirse mesela, yardım etmek yerine bunu reddeder ya da onu korkutursa gelişebilir. Bu davranışa genellikle annenin ya da babanın geçmişindeki çözülmemiş bir travma neden olur. Bu tipte bir bağlanma geliştiren bir çocuk saldırganlaşabilir veya ebeveynini reddedebilir.

Çocukken arkadaşlıklarınız nasıldı? Ergenlik yıllarınızda değişen bir şey oldu mu?